طراحی آسانسور در سه مرحله زیر انجام می پذیرد،استاندارد مورد نظر در طراحی: EN81 می باشد
پس از آنالیز ترافیک و بررسی محدودیتهای ابعادی که بر اساس فرم صفحه بعد اطلاعات اولیه آن از طریق بازدید از محل و یا نقشه های ابعادی و مشاوره با کارفرما صورت می گیرد. امر طراحی آسانسور صورت می گیرد.
فاز اول – بررسی و تعیین آبعاد و اندازه ها
فاز دوم – بررسی و تعیین مشخصات فنی قطعات
فاز سوم – تهیه نقشه های اجرایی جهت عملیات نصب و راه اندازی
فاز اول طراحی: طراحی ابعاد و اندازه ها
پس از انتخاب آسانسور مناسب از نظر تعداد، سرعت و ظرفیت که با بررسی محاسبات ترافیکی و محدودیتهای ابعادی صورت پذیرفت، بر اساس جداول ابعاد و اندازه های مطابق مقررات EN81 و توصیه های ISO که در صفحات بعد آمده است. سعی می شود مناسبترین ابعاد و اندازه ها انتخاب گردد. شایان ذکر است ابعاد و اندازه های ارائه شده صرفا” برای آسانسورهای معمولی و استاندارد می باشد. در شرایط خاص و آسانسورهای گرد، آسانسورهای پاناروما(شیشه ای) و یا آسانسورهای صنعتی، ابعاد و اندازه ها بر اساس شرایط موجود تعیین می گردد اما همواره سعی می شود مقررات EN81 برای میزان فضای هر مسافر (مساحتها) رعایت گردد.
خروجی های فاز اول طراحی عبارتند از:
تعیین ابعاد چاهک (عرض – عمق – ته چاه Pit – اورهد – طول مسیر) تعیین ابعاد موتورخانه و محل آن (طول – عرض – ارتفاع – بالا یا پایین)
تعیین ابعاد کابین (یک طرف درب – دو طرف درب)
تعیین نوع دربها و سمت بازشو (چدنی – سربی – در ابعاد مختلف)
نوع وزنه تعادل و ابعاد آن (چدنی – سربی – در ابعاد مختلف)
موقعیت وزنه تعادل (پشت کابین – بغل کابین)
فاز دوم طراحی: تعیین مشخصات فنی قطعات :
پس از انتخاب ابعاد و اندازه ها، فاز دوم طراحی که در واقع مشخص نمودن دقیق پارامتر های فنی قطعات می باشد شروع می شود. ابعاد و اندازه های طراحی شده برای چاهک، کابین و درب ها پارامتر های بسیار مهمی هستند که در انتخاب مشخصات فنی قطعات مؤثر می باشد. لذا عوامل اصلی مهم، در انتخاب قطعات و مشخصات فنی آنها عبارتند از:
عوامل موثر در انتخاب تجهیزات:
۱- نوع استادارد EN81
۲- سرعت آسانسور
۳- ظرفیت آسانسور
۴- طول مسیر حرکت (تراول) آسانسور
۵- ابعاد و اندازه ها (چاهک، موتورخانه، کابین، درب)
۶- نوع کاربری آسانسور
۷- محیط کاربری آسانسور
۸- اتخاب نوع و کیفیت حرکت آسانسور
فاز سوم طراحی: تهیه نقشه های اجرایی جهت عملیات نصب و راه اندازی :
پس از طراحی ابعادی و تعیین مشخصات فنی قطعات و تجهیزات، نقشه های اجرایی جهت آماده سازی چاه و همچنین نحوه قرارگیری و نصب تجهیزات و نقشه های مدار های کنترل تهیه می گردد. در این مرحله از طراحی پارامتر های زیر مشخص می شود.
۱- نحوه اسکلت فلزی و آهن کشی جهت چاهک های آجری (محل نصب براکت های ریل)
۲- نحوه پلیت گذاری برای چاهک های بتنی (محل نصب براکت های ریل)
۳- نحوه قرارگیری تجهیزات آسانسور برای عملیات نصب
۴- مشخص نمودن محل سوراخهای سکوی موتورخانه
۵- نحوه بتن ریزی کف چاهک و محل قرار گرفتن بافرها
۶- نحوه آماده سازی محل های نصب درها
۷- محابه نیرو های وارده به سازه اصلی چاه
۸- مشخص نمودن نقشه اجرایی موتورخانه (قلاب سقف – هواکش موتورخانه و چاهک – درب ورودی – محل تابلوی ۳ فاز)
۹- تهیه نقشه های کنترل فرمان و نحوه سیم کشی چاهک و موتورخانه
۱۰- ارائه دستورالهمل های کابل کشی و آماده سازی تابلو ۳ فاز جهت کارفرما
۱۱- انجام بازرسی های فنی نهایی و تحویل تجهیزات به کارفرما
مراحل طراحی و اطلاعات ساخت آسانسور از آماده سازی چاهک تا بتون ریزی
جهت جلوگیری از هدر رفتن زمان در پروسه طراحی و انتخاب آسانسور و هزینه های زیاد رعایت نکات ذیل از اهمیت زیادی برخوردار می باشد و چنانچه سازندگان ساختمان در طول عملیات طراحی و اجرا به نکات قید شده توجه نمایند از مزایای آن بهره مند خواهند شد.
مرحله ۱) آماده سازی کف چاله آسانسور :
الف: جهت نصب آسانسور ارتفاع مورد نیاز از کف چاله تا سطح کف سازی شده اولین توقف آسانسور قبل از بتون ریزی کف چاله حداقل باید ۱۹۰ cm باشد.
ب: در زمان بتون ریزی کف چاله با عنایت به نقشه سکوهای ضربه گیر زیر کابین و زیر قاب وزنه تعادل ۱۰ cm بتون مگر و ۳۰ cm آرماتوربندی و بتون ریزی می شود و ارتفاع باقیمانده نباید کمتر از ۱۵۰ آرماتوربندی و بتون ریزی می شود و ارتفاع باقیمانده نباید کمتر از ۱۵۰cm شود.
ج: جهت اجرای سکوهای ضربه گیر طبق نقشه های اجرای آرماتورهای انتظار جهت سکوهای ضربه گیر در فونداسیون مذکور پیش بینی می شود.
نکته مهم: در این مرحله پیش بینی چاه ارت ضروری است.
جهت چاه ارت (Earth) تا رسیدن به رطوبت لازم زمینی، و وصل کردن سیم مربوطه، می توان از چاه اصلی ساختمان جهت ایجاد چاه ارت استفاده نمود و چنانچه این چاه پیش بینی نشده است، در محل مناسب و نزدیک به آسانسور چاهی به عمق حداقل ۸/۳ متر ایجاد کرد تا به رطوبت زمینی رسید سپس مواد ذیل را
۱٫ نمک ۳۳%
۲٫ زغال ۳۳%
۳٫ پتاسیم ۳۳%
۴٫ سیم مسی بدون روکش به متراژ مناسب جهت محل مورد انتقال
۵٫ میله مسی و صفحه مسی ( در بازار به صورت یک مجموعه وجود دارد)
طبق دستورالعمل در چاه حفر شده قرار داده و روی آن را می پوشانیم.
مرحله ۲) تهیه نقشه :
چناچه ساختمان در حال احداث می باشد و دسترسی دقیق به ابعاد مورد نیاز چاهک میسر نباشد، نقشه های زیر لازم است
۱٫ پلان تیپ طبقات شامل پارکینگ – زیر زمین – همکف و طبقات در محل نصب آسانسور
۲٫ مقطع از چاهک آسانسور با ذکر اندازه های کامل از کف چاله آسانسور تا زیر سقف موتورخانه
۳٫ پلان پشت بام ساختمان در محدوده چاهک آسانسور به منظور بررسی تأسیسات و تجهیزات احتمالی موجود در اطراف چاهک به شرکت طرف قرارداد ارائه شود
مرحله ۳) بتون ریزی کف چاهک:
همانطوریکه در مرحله ۱ اشاره شده پس از تکمیل مدارک مورد نیاز (در مرحله ۲) با توجه به شرایط ساختمان و نوع آسانسور طرح اجرایی بتون ریزی کف چاهک به شرح ذیل به کارفرما ارائه خواهد شد.
۱٫ بتون مگر ۱۰ سانتیمتر
۲٫ بتون آرمه کف و آرماتور بندی ۳۰ سانتیمتر
مرحله ۴ ) عملیات آهن کشی( سازه فلزی) چاهک آسانسور:
آهن کشی عبارت است از سازه فلزی در داخل چاهش آسانسور جهت استقرار براکت های مورد نیاز ریل های کابین و ریل های وزنه بر اساس نقشه طراحی شده توسط فروشنده آسانسور که بشرح زیر می باشد:
۱٫ تهیه نقشه اجرایی آهن کشی کامل چاهک
۲٫ تهیه لیست آهم آلات مورد نیاز
۳٫ نصب داربست فلزی مناسب جهت اجرای آهن کشی
۴٫ انجام آهن کشی با نظارت نماینده فنی شرکت فروشنده یا دستگاه نظارت ساختمان
۵٫ اجرای ضد زنگ آهن آلات پس از صدور گواهی انجام کار آهن کشی
مرحله ۵ )دیوارکشی اطراف چاهک)در صورتیکه قبل از آهن کشن انجام نشده باشد)
الف: سه طرف چاهک (سمت راست – روبرو – سمت چپ) می بایستی بوسیله دیوارکشی از کف تمام شده اولین توقف تا اطاقک موتورخانه بر روی پشت بام اجرا گردد.
ممکن است دیوارکشی با یکی از روش های زیر برحسب شرایط ساختمان انجام پذیرد:
۱٫ ورق کشی: که به تناسب فضا از ورق های فلزی _ یا پانل های گچی استفاده می شود
۲٫ رابتیس بندی: با استفاده از تورهای فلزی مخصوص و اندود کاری روی آن
۳٫ آجر کشی
ب: انجام اندود دیوار از طرف داخل چاهک بوسیله سیمان – یا خاک و گچ
توضیح:
اگر عملیات کلاف بندی آهن کشی در پشت ستونها و در داخل دیوار قرار می گیرد می بایستی در محل نصب براکت ها بر روی کلافهای افقی فضای خالی مناسب پیش بینی شود تا از تخریب بعدی جلوگیری شود.
جهت اجرای مناسب مورد فوق بر اساس نقشه های درب و ریل که توسط فروشنده آسانسور تهیه می شود امکان پذیر خواهد بود.
در این مرحله اجرای روشنایی داخل چاهک طبق دستورالعمل مربوطه باید انجام شود.
مرحله ۶)ایجاد موتورخانه:
اطاق موتورخانه بر حسب ابعاد و نقشه اجرایی فروشنده اجرا می گرددو رعایت ابعاد و اندازه های زیر الزامی است:
۱٫ ارتفاع از روی کف تمام شده آخرین توقف تا زیر سقف اطاق موتورخانه حداقل نباید کمتر از ۶ متر باشد.
۲٫ اطاق موتورخانه باید درب با عرض ورودی حداقل ۸۰cm داشته باشد.
۳٫ اطاق موتورخانه باید دارای پنجره جهت تهویه باشد.
۴٫ نصب هواکش مناسب در موتورخانه (حداقل با فن ۲۵۰ CFM )
۵٫ نصب قلاب فلزی در بالای چاهک آسانسور روی سقف موتورخانه مناسب برای حداقل ۲۰۰۰ kg وزن
۶٫ فضای موتورخانه همیشه باید دمای مناسب داشته باشد (بین ۵ الی ۴۰ درجه سانتیگراد)
۷٫ نصب کپسول آتش نشانی
۸٫ نصب تابلو برق سه فاز طبق مشخصات مورد تأیید شرکت فروشنده آسانسور در موتورخانه
۹٫ اجرای کابل کشی برق سه فاز تا موتورخانه جهت نصب به تابلو برق سه فاز
۱۰٫ ۱۰چنانچه دو آسانسور در کنار هم قرار دارند باید دریچه ای (Trap Door)به ابعاد حداقل ۸۰×۱۰۰ cm در سقف موتورخانه (بالای فضای مقابل درب ورودی آسانسور در طبقه آخر ) تعبیه گردد.
۱۱٫ زیر سقف چاهک در موتورخانه آسانسورهای دوبله دریچه ای به ابعاد ۶۰۰×۵۰۰cm برای هر آسانسور تعبیه گردد.
مرحله ۷) دورچینی درب طبقات:
بعد از اتمام نصب ریل و درب و کنترل نهایی عملیات توسط عوامل فنی و تأیید آن باید موارد ذیل انجام شود:
۱٫ اجرای دیوار چینی دور دربها بوسیله آجر یا بلوک یا پوشش های فلزی
۲٫ پوشش به هر صورتیکه انجام می شود نبایستی از لبه داخلی دربها در سمت چاهک تجاوز نماید و حداقل باید با لبه چهارچوب دربها همسطح باشد.
مرحله ۸) اجرای کابل کشی و نصب تابلو برق سه فاز :
همانطوریکه در بند ۸و۹ مرحله ۶ آمده است اجرای کابل کشی و نصب تابلو برق سه فاز از اولویت خاصی برخوردار می باشد و لذا به شرح ذیل باید اقدام گردد:
۱٫ نصب کابل برق سه فاز از محل نصب کنتور تا موتورخانه آسانسور
۲٫ نصب سیم ارت (Earth)
۳٫ چنانچه فاصله کنتور تا محل نصب تابلو برق سه فاز بیش از اندازه های استاندارد می باشد باید محاسبه شده در سایز کابل تغییرات لحلظ گردد.
در فاصله های استاندارد از کابل ۵x16 mm برای آسانسورهای ۸ و ۱۳ نفره و از کابل ۵x10 mm جهت آسانسورهای ۴و۶ نفره استفاده می گردد.
تجهیزات لازم که باید در تابلو برق سه فاز تعبیه گردد:
۱٫ سه عدد فیوز
۲۵ A
برای آسانسورهای ۴و۶ نفره
۲٫ سه عدد فیوز
۵۰ A
برای آسانسورهای ۸و۱۳ نفره و باری
۳٫ کلید گردان
۶۳ A
۴٫ سه عدد چراغ زیگنال
۵٫ نصب پریز و فیوز مینیاتوری جهت روشنایی موتورخانه – روشنایی داخل چاهک و فن موتورخانه
۶٫ تعبیه ترموستات جهت تنظیم دمای موتورخانه و فن
مرحله ۹)بتون ریزی سقف چاهک:
بعد از اتمام عملیات نصب درب و ریل و صدور تأییدیه عملیات توسط فروشنده آسانسور باید طبق مشخصات فنی محل نصب ریلها نسبت به اجرای قالب گذاری آرماتور بندی و بتون ریزی اقدام گردد.
زمان لازم جهت استحکام بتون حدود ۱۵ روز می باشد.
ضمناً مقدار نیروی وارده به سقف بتونی چاهک آسانسور (نیروی دینامیکی Dynamic ) بشرح زیر می باشد:
۱٫ آسانسور ۴ نفره حدود ۳۰۰۰ کیلوگرم
۲٫ آسانسور ۶ نفره حدود ۳۲۰۰ کیلوگرم
۳٫ آسانسور ۸ نفره حدود ۳۸۵۰ کیلوگرم
۴٫ آسانسور ۱۵ نفره حدود ۶۲۰۰ کیلوگرم
نکته مهم: رعایت موارد ایمنی:
در تمامی دوره نصب آسانسور به جهت وجود پرتگاه در مقابل فضای دربهای آسانسور نصب حفاظ ایمنی مقابل دربها و فضاهایی که حالت پرتگاه دارند الزامی است و باید با نصب تابلوهای
احتیاط و هشدار از بروز هر گونه حادثه ای جلوگیری نمود.
پارامترهای فنی آسانسور
پارامترهای اصلی آسانسورها
نکته : در محاسبه ظرفیت آسانسور ها ، وزن مسافر برای هر نوع محاسبه ای ۷۵ کیلو در نظر گرفته می شود .
پس مثلا اگر ظرفیت اسمی آسانسوری ۶ نفر باشد پس آن آسانسور در واقع توانائی حمل ۶ * ۷۵ یعنی : ۴۵۰ کیلوگرم را دارد .
پارامتر های فنی عبارتند از:
الف ) ارتفاع مسیر ( بالا رفتن کابین ) تعداد و محل توقف ها
ب ) ابعاد چاه آسانسور ، کابین و موتورخانه
پ ) ولتاز برق اصلی ، تعداد استارت آسانسور در ساعت و فاکتوربار
ت ) سیستم کنترلآسانسور
ث ) سیستم درب های آسانسور و ورود و خروج و نوع کنترل
ج ) تعداد آسانسورهای و مکان آنها در ساختمان
چ ) شرایط محیطکار کرد